Cây Sả – Đặc điểm sinh học của cây sả

0
3800

Cây Sả ngoài công dụng giúp làm tăng hương vị cho món ăn thêm phần đậm đà mà còn mang lại nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Các thành phần tự nhiên chứa trong nguyên liệu này không những giúp giải độc cơ thể, hỗ trợ điều trị trầm cảm, rối loạn kinh nguyệt mà còn phòng ngừa ung thư.

Cây sả là gì ?

Cây Sả - Đặc điểm sinh học của cây sả 1
Cây sả là gì ?

Cây sả là loại cỏ sống lâu năm, mọc thành bụi cao 0,8m đến 1m. Lá hẹp dài giống lá lúa, hai mặt lá giáp nhám, khi bóc vỏ ra có mùi thơm của chanh. Thân rễ trắng hoặc hơi tím. Sả được trồng khắp nơi.

Cây sả từ xưa đến nay được người đời sử dụng một cách triệt để từ gốc đến ngọn, dùng tươi, phơi khô, ướp lạnh, chế biến thành nhiều dạng thành phẩm khác nhau.

Cây sả có hương vị như chanh và có thể sấy khô và tán thành bột hay sử dụng ở dạng tươi sống. Phần thân cây là khá cứng để có thể ăn, ngoại trừ phân thân non và mềm bên trong. Tuy nhiên, người ta có thể thái nhỏ và thêm vào trong các gia vị.

Món ốc luộc cần có sả. Sả cùng với ớt, đường, nước mắm, một ít bột ngọt làm món nước chấm ốc sẽ rất ngon. Sả được dùng trong chè, súp và các món cà ri. Nó cũng rất thích hợp cho các món chế biến từ thịt gia cầm, cá và hải sản. Các món ăn có thêm mùi của cây sả đều trở nên thơm ngon hấp dẫn. Có thể coi sả là một gia vị giúp món ăn dậy mùi vô cùng hiệu quả.

Thành phần và đặc tính

Thành phần chính trong tinh dầu sả là citral.

Cây sả được ví như một “kho báu” tinh dầu. Lá sả chứa 0,4-0,8% tinh dầu dễ bay hơi, thành phần chính của thân cây sả chứa 75-85% hương thơm mùi chanh tự nhiên và các tinh chất đặc biệt khác. Củ sả chứa 1 – 2% tinh dầu màu vàng nhạt, thơm mùi chanh mà thành phần chủ yếu là citral (65 – 85%), geraniol (40%).

Theo Đông y, cây sả vị the, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng làm ra mồ hôi, thông tiểu tiện và tiêu thực.

Công dụng của sả

Cây Sả - Đặc điểm sinh học của cây sả 2
Công dụng của sả

Công dụng của sả tốt cho hệ tiêu hóa

Sả không chỉ loại bỏ khí từ ruột mà còn giúp ngăn ngừa sự đầy hơi. Bên cạnh đó sả còn kích thích tiêu hóa, khử hôi miệng và tiêu đờm. Ngoài ra, trà từ cây sả và tinh dầu sả còn có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa kém, ăn chậm tiêu, đầy bụng, buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày, co thắt ruột, tiêu chảy hay kích thích trung tiện.

Bạn có thể uống 3 đến 6 giọt tinh dầu sả mỗi ngày để giúp chữa dần các triệu chứng đau bụng và đầy hơi. Tuy nhiên, nếu bạn bị táo bón kèm theo sốt thì không nên dùng sả và cũng không nên cho trẻ em dưới 1 tuổi sử dụng sả.

Công dụng của sả giúp ngăn ngừa ung thư

Theo kết quả của một số nghiên cứu thì hợp chất citral có trong sả giúp tiêu diệt các tế bào ung thư và không làm tổn hại đến các tế bào khỏe mạnh khác. Các chuyên gia cũng khuyến khích chúng ta nên cho sả vào thức ăn hoặc giã sả vắt làm nước uống thay cho trà.

Bên cạnh đó, một số nghiên cứu khác còn cho thấy sả có chứa beta-carotene-1 là loại chất chống oxy hóa có thể giúp cơ thể ngăn ngừa ung thư.

Tác dụng của sả giúp trị rối loạn kinh nguyệt

công dụng của sả giúp trị rối loạn kinh nguyệt
Công dụng của sả sẽ có ích cho phụ nữ thường gặp rối loạn kinh nguyệt và đau bụng khi hành kinh. Bạn có thể áp dụng công thức kết hợp vài giọt tinh dầu sả với một ít bột tiêu đen thành một hỗn hợp lỏng để uống dần. Bên cạnh đó, các chị em cũng có thể ép sả tươi hoặc sắc lấy nước uống để giảm bớt các cơn đau bụng trong giai đoạn hành kinh và điều hòa kinh nguyệt.

Công dụng của cây sả giúp giải độc

Cây sả có khả năng giúp cơ thể loại bỏ axit uric và các chất độc hại không mong muốn nên sẽ giúp giải độc gan, hệ tiêu hóa, tuyến tụy, thận và bàng quang. Đồng thời, sả cũng có tác dụng thanh lọc cơ thể bằng cách tăng cường số lượng và tần xuất đi tiểu.

Công dụng đặc biệt khác của sả chính là giải độc rượu rất nhanh. Những người say rượu nặng khi uống nước sả vào sẽ nhanh chóng tỉnh táo, đỡ mệt mỏi, nhức đầu. Cách đơn giản là bạn có thể dùng một bó sả giã nát nấu với nước lọc, sau đó gạn lấy một chén nước.

Tác dụng của sả giúp hạ huyết áp

Nếu đang gặp tình trạng huyết áp cao, các chuyên gia khuyên bạn nên uống một cốc nước sả để giúp làm giảm huyết áp. Vì sả có tinh chất hỗ trợ quá trình tuần hoàn máu và tốt cho những người mắc các vấn đề về huyết áp.

Công dụng của cây sả giúp hạ sốt

công dụng của sả giúp trị rối loạn kinh nguyệt
Sả có thể dùng để điều trị các cơn sốt rét, cúm và cảm lạnh bằng cách ăn sống hoặc giã lấy nước để uống. Vì vậy, việc dự trữ một ít sả trong nhà là việc làm vô cùng hữu ích và tiện lợi. Ngoài ra, vài bụi sả xung quanh nhà có thể giúp bạn và người thân tránh muỗi cũng như nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết do muỗi chích.

Cây sả hỗ trợ tốt cho hệ thần kinh

Công dụng của sả có thể giúp tăng cường và cải thiện các chức năng của hệ thần kinh, mang lại hiệu quả đáng kể trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh rối loạn hệ thần kinh như bệnh Alzheimer (bệnh mất trí nhớ ở người già), bệnh Parkinson, co giật, căng thẳng, chóng mặt, run rẩy chân tay và động kinh…

Công dụng của sả giúp đuổi côn trùng

Trong lá sả chứa tinh dầu có thành phần chủ yếu là geraniola và citronelola là những chất thường có trong trái chanh. Vì vậy, khi bóc vỏ sả, bạn có thể ngửi thấy một mùi thơm đặc biệt giống chanh. Khi bôi tinh dầu sả lên da hoặc phun trong nhà, bạn có thể xua đuổi được ruồi, muỗi và các loài côn trùng khác như rệp, bọ chét… Do đó, nhiều người dùng sả như loại thuốc trừ muỗi và khử mùi.

Tác dụng của sả giúp làm đẹp da

công dụng của sả giúp làm đẹp da
Tinh dầu sả là một nguyên liệu không thể thiếu trong ngành công nghiệp mỹ phẩm vì nó mang lại rất nhiều lợi ích cho da. Những công dụng của sả có thể nhắc đến là cải thiện chất lượng da, giảm mụn trứng cá, mụn nhọt, đặc biệt làm săn chắc các cơ và mô trong cơ thể.

Công dụng của cây sả giúp giảm cân

Phương pháp này đã được người Thái Lan áp dụng rất hiệu quả vì sả có khả năng cắt giảm lượng calo trong món ăn. Với họ, sả có tác dụng như ớt với khả năng đốt cháy mỡ thừa, làm thúc đẩy quá trình trao đổi chất và giúp máu lưu thông tốt hơn.

Công dụng của sả giúp giảm đau

Tinh dầu sả được sử dụng làm hương liệu trị chứng đau cơ, đau khớp khi dùng trong các loại đèn xông tinh dầu. Một số người còn thoa trực tiếp sả hay tinh dầu sả lên vùng da bị đau để trị các chứng đau đầu, đau dạ dày, đau bụng và đau cơ bắp.

Cây sả giàu chất dinh dưỡng

sả giàu dưỡng chất
Sả mang lại rất nhiều lợi ích dinh dưỡng. Một chén sả có chứa khoảng hơn 10% hàm lượng sắt, magiê, kali, kẽm và folate khuyến nghị hàng ngày. Khoáng chất có hàm lượng cao nhất trong đó là mangan – khoảng 175% giá trị khuyến nghị. Mangan là một chất dinh dưỡng thiết yếu và có tác dụng điều trị các bệnh loãng xương, thiếu máu và hội chứng tiền kinh nguyệt.

Cây sả giúp tạo mùi hương dễ chịu

Trong thức ăn và thức uống, cây sả cũng là một loại gia vị giúp tạo hương. Nhiều người thường dùng lá sả để tạo hương vị trong các loại trà thảo dược.

Trong ngành sản xuất, sả thường được dùng tạo mùi hương cho xà phòng và dụng cụ trang điểm. Người ta còn dùng sả để tạo ra vitamin A và citral tự nhiên.

Công dụng của sả giúp sát khuẩn da

Theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Brazil, các nhà khoa học đã sử dụng sả để điều trị nhiễm trùng staph và phát hiện thấy các đặc tính sát khuẩn tiềm ẩn của sả có hiệu quả hơn các loại thuốc kháng sinh và streptomycin.

Sả khi dùng để tẩy rửa hoặc đắp lên da cũng có tác dụng chống lại nhiều loại bệnh nhiễm trùng da hoặc các vết loét bị nhiễm trùng. Bạn có thể chữa bệnh nấm da với sả bằng cách ngâm chân trong bồn nước (với tỷ lệ 3 giọt dầu sả và 2–3 lít nước ấm) trong vòng 20 phút.

Cây sả có đặc tính kháng viêm

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2010 cho thấy chiết xuất sả chính là phương pháp điều trị các bệnh viêm nhiễm vô cùng hiệu quả. Các nhà nghiên cứu khẳng định các chất chống oxy hóa mạnh mẽ trong sả giúp làm giảm sự căng thẳng.

Một nghiên cứu tương tự được công bố năm 2010 cho thấy sả chính là một liệu pháp điều trị bệnh viêm ruột vì có khả năng ức chế quá trình sản sinh leukocyte – một loại tế bào bạch cầu, từ đường ruột bị viêm nhiễm.

lưu ý khi sử dụng sả
Cây sả tương đối an toàn đối với hầu hết mọi người khi dùng để ăn, đắp lên da hay chữa bệnh trong khoảng thời gian ngắn. Tuy nhiên, bạn cần biết cách sử dụng sả để không phải gặp tác dụng phụ không mong muốn.

Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng sả giúp bạn tránh được những tác dụng phụ của sả:

• Không nên hít trực tiếp hay uống tinh dầu sả: Nếu hít trực tiếp tinh dầu, bạn có thể gặp vấn đề sức khỏe liên quan đến phổi và nếu bạn nuốt phải thuốc chống côn trùng làm từ dầu sả thì có thể nguy hiểm đến tính mạng.

• Phụ nữ mang thai không nên ăn sả: Bạn không nên ăn sả hoặc các thực phẩm chứa sả trong suốt thời kỳ mang thai vì sả có tính kích thích tử cung và chu kỳ kinh nguyệt gây ra tình trạng sảy thai.

Kỹ thuật trồng cây sả

Cây Sả - Đặc điểm sinh học của cây sả 3
Cây sả – Đặc điểm sinh học của cây sả

Chuẩn bị đất

Trồng cây gì cũng vậy đều cần cải tạo đất trước khi trồng. Giống nhiều loại cây khác, cây sả có thể sống ở nhiều loại đất khác nhau nên có thể coi là rất dễ tính. Tuy thế bạn cũng nên chọn những loại đất tơi xốp và nhiều mùn để nó nhanh lớn cũng như đẻ nhiều cây con.

Nếu chỉ trồng làm nguyên liệu cho bữa ăn gia đình thì chỉ cần đào hố rồi bón lót chút phân là được. Còn nếu trồng thành ruộng nhiều để bán cần cày bừa đất kỹ, làm luống cao 20-25cm để chống ngập. Mỗi luống rộng từ 1 đến 1.5m.

Tiến hành trồng

Cây Sả - Đặc điểm sinh học của cây sả 4
Cây sả – Đặc điểm sinh học của cây sả

Người ta thường trồng sả bằng những nhánh con. Mỗi hố đặt từ 1 đến 2 nhánh là được rồi. Nhánh đem trồng phải là nhánh khỏe mạnh, có rễ. Trước khi trồng bạn nên bóc lớp bẹ già bên ngoài đồng thời cắt ngắn các lá đến dài khoảng 20cm là được.

Bạn cũng không nên giữ lại nhiều rễ già làm gì. Khi trồng bạn nên đặt nhánh sả hơi nghiêng so với mặt đất rồi vùi đất quanh gốc và nén chặt lại. Sau đó tưới nước đủ ẩm cho cây là được.

Còn nếu bạn trồng trên diện tích lớn thì trên mỗi luống chia thành 2 rạch cách nhau khoảng 80 phân đến 1m. Sau đó bón phân lót cho từng rạch và dùng đất vụn phủ lên tránh bị trôi phân rồi mới trồng cây xuống. Tưới đẫm nước cho cây sau khi trồng.

Như vậy sau khoảng 10 đến 15 ngày nhành sả non bắt đầu ra rễ và xuất hiện lá non. Lúc này bạn chăm sóc chúng đúng kỹ thuật và tỉa bỏ cũng như dặm những nhánh bị chết.

Nếu đất trồng quá khô bạn cần thường xuyên tưới nước cho rễ phát triển, cây mau lớn kết hợp làm cỏ dại. Nhìn chung sả rất ít bị sâu bệnh làm hại, có chăng là hay vàng lá và thối rễ. Do đó bạn dùng các loại thuốc có gốc đồng và Bonomyl phun đẫm vào gốc cây là được.

Những cây bệnh nặng quá thì nhổ bỏ và tiêu hủy tránh ảnh hưởng sang cây khác.

Sả thích hợp với môi trường đất ẩm, ánh nắng vừa phải. Cách chăm sóc chỉ cần chú ý đến việc bỏ bớt lá già, héo úa.

Sau khoảng 3 – 4 tháng trồng và chăm sóc, bạn có thể tỉa bớt củ để cây ra nhánh và củ mới. Sau khi tỉa bớt củ có thể cắt ngang thân lấy lá dùng để làm nước xông hoặc gội đầu. Cây bớt lá, bớt củ nếu được bón phân và tưới nước đầy đủ sẽ cho ra đợt củ mới.

Trên đây là bài viết cây sả khô và tác dụng của cây sả mà bạn chưa biết. Hy vọng qua bài viết bạn đọc đã hiểu rõ cây sả có tác dụng gì, cũng nhưng bài thuốc từ cây sả, nơi mua bán uy tín. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi! và đừng quên ghé ttgdtxninhthuan.edu.vn thăm mỗi ngày để có thêm kiến thức hay cho mình nhé!

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here