Cây Bạc Hà là loại cây thân thảo, sống lâu năm. Cây cao 60–80 cm, mọc đứng hoặc hơi bò, phân nhánh. Thân hình vuông, màu xanh hoặc tím nhạt, có nhiều lông ngắn. Toàn cây có mùi thơm vì có vị cay, mát, chứa tinh dầu Menthol. Bạc hà có rất nhiều tác dụng trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh như là: Kháng khuẩn, trị ho, cảm mạo, nhức đầu, chữa hôi miệng. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn những thông tin về cây bạc hà mời bạn tham khảo.
Nội dung chính
Cây bạc hà là gì?
- Bạc hà có tên khoa học là: Mentha arvensis, họ hoa môi Lamiaceae.
- Tên tiếng anh là: Mint.
- Nguồn gốc: Các nước Châu Âu.
Đặc điểm của cây bạc hà
- Cây thân thảo sống lâu năm,
- Thân có màu xanh hoặc tím,
- Lá có hình trứng, mép có răng cưa,
- Bạc hà có mùi hương thơm, hương cay cay mang lại cảm giác thư thái dễ chịu.
Các thành phần có trong bạc hà
Các nghiên cứu đã chỉ ra lá bạc hà có chứa rất nhiều tinh dầu. Hầu hết là menthol và menthon. Bên cạnh đó còn có nhiều hoạt chất khác tạo thành hương vị đặc trưng và những tác dụng trị bệnh thần kỳ của bạc hà.
Mỗi loại bạc hà sẽ có chứa hoạt chất cay khác nhau. Bạc hà cay chứa hoạt chất này cao gấp nhiều lần sao với loại bình thường.
Cây bạc hà có tác dụng gì?
Tác dụng của cây bạc hà có rất nhiều và được ứng dụng rộng rãi tại nước ta. Đây là loại dược liệu nổi tiếng được dùng trong cả Đông và Tây y. Sau đây là một số công dụng của cây bạc hà trong y học:
Trị tiêu chảy
Các chất trong tinh dầu bạc hà có vai trò như enzym tiêu hóa. Hấp thụ các chất này sẽ giúp hệ tiêu hóa ổn định hơn và ngăn ngừa tiêu chảy hiệu quả. Để sử dụng, người dùng chỉ cần ngâm lá bạc hà tươi trong nước nóng uống thay trà.
Giảm cân
Bạc hà hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường khả năng trao đổi chất của cơ thể người. Vì vậy lá bạc hà cũng được dùng như một phương thuốc giảm cân và làm đẹp tự nhiên cho nhiều người. Cây bạc hà trị mụn hiệu quả và đơn giản nhờ cách đắp lá bạc hà nghiền nhỏ lên các vết mụn thường xuyên.Cây bạc hà non
Trị ho, cảm và nhức đầu
Lá bạc hà là một trong những thành phần chính của các vị thuốc chữa ho, cảm và nhức đầu hiệu quả. Cây bạc hà có hàm lượng chất chống viêm khá lớn nên cây bạc hà trị ho tốt và có tác dụng tích cực đối với các bệnh về đường hô hấp như hen suyễn, viêm xoang,…
Ngăn ngừa ung thư
Trong cây bạc hà có vitamin C và các chất chống Oxy hóa. Vì vậy cây cũng được chiết xuất làm thuốc cho bệnh nhân ung thư.
Chữa hôi miệng
Lá bạc hà có vị cay, mát và sát khuẩn rất tốt. Vì vậy nhai lá bạc hà trong miệng sẽ có tác dụng tiêu diệt các vi khuẩn gây hôi miệng. Không những bệnh hôi miệng hết mà người dùng còn có được hơi thở thơm mát nhờ lá bạc hà.
Giảm stress, chữa trị trầm cảm
Các chất trong tinh dầu bạc hà có hiệu quả nhất định đối với hệ thần kinh con người. Trước khi ngủ nếu uống một cốc trà bạc hà sẽ giúp ngủ ngon và giảm stress khá tốt.Cây bạc hà lá xanh có răng cưa
Ngoài ra, một công dụng cây bạc hà khác là một loại cây đuổi muỗi rất tốt. Để sử dụng cây bạc hà đuổi muỗ, cihỉ cần trồng cây bạc hà trong nhà, ở ban công hoặc gần cửa sổ, nhà bạn sẽ không phải lo lắng có ruồi muỗi đến gần nữa. Tinh dầu bạc hà có chứa nhiều menthol nên cây bạc hà đuổi chuột và kiến gián cũng rất hiệu quả.
Lá bạc hà được sử dụng rất nhiều trong chế biến các sản phẩm dùng hàng ngày. Các đồ dùng như dầu gội đầu, xà phòng tắm có trộn lẫn nguyên liệu bạc hà đem lại cảm giác mát lạnh cho người sử dụng nên rất được ưa chuộng. Các loại kẹo bạc hà, kẹo cao su, kem, trà bạc hà cũng đều được phổ biến rộng rãi khắp thế giới.
Một giống cây quen thuộc đối với người Việt Nam là cây dọc mùng thuộc họ bạc hà. Cũng như cây rau bạc hà, đây là loại cây được dùng nhiều trong văn hóa ẩm thực Việt. Cây bạc hà nấu canh chua cung cấp nhiều dinh dưỡng lại có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cho người dùng. Cây rau thơm bạc hà có thể dùng ăn sống kèm với các loại thịt và nem rất phù hợp.
Giúp thông mũi, họng
Hương the nồng của lá bạc hà sẽ giúp mọi người thông mũi, cổ họng và phổi. Lá bạc hà có chất kháng khuẩn cũng như kháng viêm nên chỉ với một tách nước ấm, vài lá bạc hà là đã đánh bay được chứng viêm họng, ho mà người Việt Nam thường gặp.
Trị dị ứng, côn trùng cắn
Lá bạc hà tươi rửa sạch, giã nát. Sau đó, đắp lên vùng da bị dị ứng hoặc vị trí côn trùng cắn sẽ mang lại cảm giác dịu mát tức thì.
Những lưu ý khi sử dụng bạc hà
- Chỉ nên dùng tối đa 0,4 ml/ngày. Nếu dùng quá liều có thể gây phát ban, nhức đầu, chóng mặt. Sử dụng liều lượng quá lớn gây nguy cơ bị co giật.
- Trẻ sơ sinh không được sử dụng, bởi tinh dầu bạc hà có thể xảy ra vấn đề về hô hấp với trẻ sơ sinh.
- Người bị dị ứng bạc hà có thể bị nổi mụn nước trong miệng và lỗ mũi khi hít tinh dầu bạc hà.
- Có thể gây tương tác với một số loại thuốc như cyclosporine, thuốc kháng acid…
- Người mắc bệnh tim không được dùng bạc hà do sẽ gây chậm nhịp tim.
- Phụ nữ mang thai và cho con bú cũng không nên sử dụng tinh dầu bạc hà.
Các loại cây bạc hà
Cây bạc hà mèo
Cây bạc hà mèo hiện đang là loài cây được tìm kiếm khá nhiều. Cây lá bạc hà mèo nổi tiếng với việc khiến những chú mèo thư giãn và mê mẩn. Vì vậy những người nuôi mèo tìm mua và sử dụng các sản phẩm từ loài cây này khá nhiều.Cây bạc hà mèo hoa đẹp
Các chất có trong cây bạc hà mèo là loại chất kích thích hưng phấn thần kinh tự nhiên không tác dụng phụ. Loài mèo khi ăn lá cây sẽ cảm thấy thư giãn và hạnh phúc. Cây cũng có tác dụng tốt cải thiện hệ hô hấp và vấn đề tiêu hóa ở người.
Cây bạc hà âu
Cây bạc hà âu là loại cây bạc hà phổ biến có mùi thơm hắc. Cây mọc đứng hoặc bò cao từ 30-50cm, từ các đốt có rễ mọc ra. Toàn thân cây đều có tinh dầu mang mùi thơm đặc biệt.
Cây bạc hà âu có chứa lượng lớn chất menthol và được dùng để sản xuất nhiều sản phẩm. Từ Kem bạc hà, trà bạc hà, kẹo cao su, kem đanh răng,… cho đến dầu gội và xà phòng tắm đều có sử dụng nguyên liệu từ loài cây này.Cây bạc hà âu trồng tại vườn
Cây bạc hà peppermint
Bạc hà peppermint hay còn được gọi là cây bạc hà cay hoặc cây bạc hà hạt tiêu. Cây có hầu hết các đặc điểm của các loài bạc hà. Tuy nhiên lá cây bạc hà peppermint lại tương đối mảnh và có chóp nhọn. Cây thường được dùng làm thuốc trị một số bệnh như cảm cúm, sốt, ho, đau đầu,…
Bạc hà peppermint rất dễ trồng lại có tác dụng dược liệu cao hơn cây bạc hà ta. Cây không bao giờ bị các loài sâu rệp tấn công bởi bạc hà có tinh dầu xua đuổi côn trùng rất hiệu quả.
Cách trồng cây bạc hà
Cây bạc hà rất khó để gieo trồng bằng hạt, vì vậy người ta thường trồng bằng những cách khác. Hạt giống cây bạc hà cũng có phần khó thu hoạch và tỉ lệ thành cây thấp hơn các phương pháp khác. Cây có thể trồng bằng nhánh hoặc thân bò của cây đang mọc. Cách trồng cây bạc hà tại nhà dưới đây khá đơn giản cho bạn thực hiện.
Thời điểm tốt nhất để trồng cây bạc hà là mùa xuân hàng năm. Nếu khu vực trồng có khí hậu ôn hòa thì có thể trồng cây vào cả mùa thu. Chủ yếu cây được trồng trong chậu để dễ kiểm soát. Bởi cây sinh trưởng và phát triển rất nhanh nên có thể xâm lấn diện tích đất của những cây khác xung quanh. Trong quá trình trồng nhớ tuân thủ đúng theo kỹ thuật trồng cây bạc hà để cây có tỉ lệ sống cao.Cây bạc hà lá nhọn
Lưu ý khi trồng nên đặt các cây con cách nhau ít nhất 15cm để đảm bảo không gian phát triển. Cây phát triển tốt nhất trong ánh mặt trời buổi sáng và buổi chiều cần có một phần bóng râm.
Cách chăm sóc cây bạc hà
Ánh sáng
Cây bạc hà phù hợp với ánh sáng vừa phải. Tốt nhất nên đặt cây tại vị trí có nắng nhẹ buổi sáng và khá râm mát vào buổi chiều. Nếu ánh sáng quá mạnh hoặc quá ít, sự quang hợp của cây sẽ bị ảnh hưởng dẫn đến cây không phát triển tốt.
Tưới nước
Cây bạc hà mới trồng nên được tưới nước đều đặn để lớn nhanh. Nếu người trồng cẩn thận có thể kiểm tra độ ẩm đất để có thể điều chỉnh lượng nước tưới hợp lý. Lượng nước vừa phải sẽ đảm bảo đất đủ ẩm nhưng không bị ướt sũng.Cây bạc hà xanh tốt trồng trên đất
Cắt tỉa
Để cây được gọn gàng và khỏe mạnh, người trồng nên tiến hành cắt tỉa định kì cho cây. Ngoài ra nếu thấy cây mắc bệnh rỉ sắt cần cắt bỏ phần bị bệnh và phun thuốc kịp thời cho cây.
Đất trồng
Cây bạc hà sinh trưởng mạnh và trồng được trên nhiều loại đất khác nhau. Chỉ cần chú ý tránh trồng cây trên đất bị nhiễm phèn hoặc nhiễm mặn. Để đất trồng có đủ dinh dưỡng cho bạc hà phát triển, có thể trộn lẫn phân ủ mục và mùn cưa với đất để giữ độ tơi xốp.
Trên đây là những đặc điểm và những ứng dụng của cây bạc hà đem đến cho sức khỏe con người. Không chỉ thế, cây bạc hà còn được chiết xuất thành tinh dầu, phục vụ cho nhu cầu làm đẹp của chị em phụ nữ. Tại ttgdtxninhthuan.edu.vn luôn cập nhật nhiều thông tin hữu ích xoay quánh chủ đề sức khỏe và làm đẹp, vì thế đừng quên ghé thăm mỗi ngày để có thêm kiến thức hay cho mình nhé!
